જેમ જેમ રશિયા-યુક્રેનનું યુદ્ધ આગળ વધી રહ્યુ છે, ત્યારે વિસ્ફોટો અને હુમલાઓના વિડિયો અને તસવીરો સોશિયલ મિડિયા પર વાઈરલ થઈ રહી છે. આવા ઘણા વિડિયો અને તસવીરો જૂના છે અને યુક્રેનમાં ચાલી રહેલી પરિસ્થિતિ સાથે અસંબંધિત છે.

પેરાસુટ આકાશમાંથી ઉતરતા હોય તેવો એક વિડિયો સોશિયલ મિડિયા પર વ્યાપકપણે ફરતો થઈ રહ્યો છે જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે “પોસ્ટ સાથે શેર કરવામાં આવેલો વિડિયો હાલમાં ચાલી રહેલા રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ દરમિયાનનો છે.

ફેક્ટ ક્રેસન્ડોની પડતાલમાં આ દાવો ખોટો સાબિત થયો છે. કારણ કે, વાયરલ વિડિયો 8 વર્ષ જૂનો છે જેમાં રશિયન પેરાટ્રૂપર્સ દેખાઈ રહ્યા છે. આ વિડિયોનો રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. વિડિયોમાં રશિયન પેરાટ્રૂપર્સ યુક્રેનમાં ઉતરતા દેખાતા નથી.

શું દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.?

Kaushik Patel નામના ફેસબુક યુઝર દ્વારા તારીખ 26 ફેબ્રુઆરી 2022ના એક પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી હતી. આ પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, “પોસ્ટ સાથે શેર કરવામાં આવેલો વિડિયો હાલમાં ચાલી રહેલા રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ દરમિયાનનો છે.”

Facebook | Fb post Archive | Fb video archive

FACT CHECK

ઉપરોક્ત પોસ્ટમાં કરવામાં આવેલા દાવાની સત્યતા તપાસવી જરૂરી જણાતા અમે અમારી પડતાલ/તપાસ કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી.

સૌપ્રથમ અમે પોસ્ટ સાથે શેર કરવામાં આવેલા વિડિયોનો સ્ક્રિન શોટ લઈ અને યાન્ડેક્ષ રિવર્સ ઈમેજના માધ્યમથી સર્ચ કરતા અમને 4 સપ્ટેમ્બર 2016ના રોજ રશિયન કેપ્શન "Landing under #Rostov #AirborneTroops" સાથે આ જ વિડિયો ટ્વિટર પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો.

https://twitter.com/BeloFFRus/status/772445426570125312?s=20&t=Jb08H0ljhOEd2cHwflyTMw

Archive

અમને “મેડ ઇન રશિયા” નામનું બીજું એક ફેસબુક પેજ પણ મળ્યું જેણે 18 સપ્ટેમ્બર 2016ના રોજ 17 ઇલ્યુશિન ઇલ-ના રોસ્ટોવ પ્રદેશમાં "રશિયન VDV એરબોર્ન ટુકડીઓ (લગભગ 2000 પેરાટ્રૂપર્સ)ની વિશાળ હવા 'ડિસન્ટ'" કેપ્શન સાથે સમાન વિડિયો પોસ્ટ કર્યો હતો. 76 વિમાન. દરેક Il-76 126 પેરાટ્રોપર્સ ('desantnik') લઈ શકે છે. વર્ષ 2014,"

તેમના મતે, આ વીડિયો વર્ષ 2014નો છે, જેમાં 2000 રશિયન પેરાટ્રૂપર્સ રશિયાના એક શહેર રોસ્ટોવમાં ઉતરતા જોવા મળી રહ્યા છે.

જ્યારે અમે વધુ શોધ કરી, ત્યારે અમને YouTube ચેનલ પર પોસ્ટ કરાયેલ 2014 તારીખનો વિડિયો મળ્યો. Military.com એ તેમની વેબસાઇટ પર નીચેનો વિડિયો પ્રકાશિત કર્યો છે.

વેબસાઈટ અનુસાર, આ 15,000 રશિયન એરબોર્ન સૈનિકોને તેમના સાધનો સાથે રશિયાના રોસ્ટોવ ઓબ્લાસ્ટ ક્ષેત્રમાં ઉતારી દેવાના આંતરિક ફૂટેજ છે.

પરિણામ

ફેક્ટ ક્રેસેન્ડોની પડતાલમાં સોશિયલ મિડિયા પર વાયરલ વિડિયોની સાથે કરવામાં આવેલો દાવો ખોટો હોવાનું સાબિત થાય છે. વાયરલ વિડિયો 8 વર્ષ જૂનો છે જેમાં રશિયન પેરાટ્રૂપર્સ દેખાઈ રહ્યા છે. આ વિડિયોનો રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. વિડિયોમાં રશિયન પેરાટ્રૂપર્સ યુક્રેનમાં ઉતરતા દેખાતા નથી.

Avatar

Title:Russia-Ukraine War: વર્ષ 2014ના વિડિયોને યુક્રેન-રશિયનના યુદ્ધના વિડિયો તરીકે શેર કરવામાં આવી રહ્યો.

Fact Check By: Yogesh Karia

Result: Missing Context