VVPAT સ્લિપના સ્ટોરેજનો જૂનો વિડિયો ખોટી માહિતી સાથે શેર કરવામાં આવ્યો છે… જાણો શું છે સત્ય….

False રાજકીય I Political રાષ્ટ્રીય I National

આ વીડિયો 19 એપ્રિલ, 2024ના રોજ શરૂ થયેલી વર્તમાન લોકસભા ચૂંટણી સાથે સંબંધિત નથી. મૂળરૂપે ડિસેમ્બર 2022માં શેર કરવામાં આવ્યો હતો, આ વીડિયો ગુજરાતના ભાવનગરનો હોવાનું માનવામાં આવે છે. જો કે, ભાવનગરના જિલ્લા કલેક્ટરે તે સમયે આ દાવાને રદિયો આપ્યો હતો.

વિશ્વની સૌથી મોટી ચૂંટણી કવાયત ગયા અઠવાડિયે લોકસભા ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કાના મતદાન સાથે શરૂ થઈ હતી. 19 એપ્રિલ, 2024 ના રોજ પૂર્ણ થયેલા પ્રથમ તબક્કામાં 102 બેઠકો પર 65% મતદાન નોંધાયું હતું. ચૂંટણી દરમિયાન, અમે ભૂતકાળમાં જોયું છે કે ચૂંટણીમાં છેતરપિંડીનો દાવો કરવા માટે EVM મશીનોના જૂના અને બિનસંબંધિત વીડિયો શેર કરવામાં આવે છે. અમે ભૂતકાળમાં આવા વિડિયો સંબંધિત ઘણા દાવાઓને નકારી કાઢ્યા છે.

આ જ વચ્ચે એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયામાં શેર કરવામાં આવી રહ્યો છે. જેમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) વોટર વેરિફાયેબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ (VVPAT) સાથે છેડછાડ કરી રહી છે. તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે 19 એપ્રિલના રોજ મતદાન પૂર્ણ થયા પછી, ભાજપના કાર્યકરો EVM ધરાવતા રૂમમાં પ્રવેશતા જોઈ શકાય છે, અને સંપૂર્ણ સુરક્ષા પગલાં હોવા છતાં, તેઓ VVPAT ને તેમના પ્રતીકવાળી કાગળની સ્લિપ સાથે બદલી રહ્યા છે.

શું દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.?

સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ દ્વારા તારીખ 22 એપ્રિલ 2024ના એક પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી હતી. આ પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, “19મી એપ્રિલે લોકસભા માટેના પ્રથમ તબક્કાના મતદાન પછી ભાજપના કાર્યકરો દ્વારા VVPAT સાથે છેડછાડ કરવામાં આવી રહી છે.”

Facebook | Fb post Archive | Fb video archive

FACT CHECK

ઉપરોક્ત પોસ્ટમાં કરવામાં આવેલા દાવાની સત્યતા તપાસવી જરૂરી જણાતા અમે અમારી પડતાલ/તપાસ કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી. 

સૌપ્રથમ અમે પોસ્ટ સાથે શેર કરવામાં આવેલા વીડિયોને ગૂગલ રિવર્સ ઈમેજના માધ્યમથી સર્ચ કરતા અમને ઘણા પરિણામો પ્રાપ્ત થયા હતા. 

ઉપરોક્ત પરિણામો પરથી અમને જાણવા મળ્યું કે, આ વીડિયો ટ્વિટર પર ડિસેમ્બર 2022થી ઉપલબ્ધ છે. એક યુઝર્સ દ્વારા, 13 ડિસેમ્બર 2022ના રોજ વાયરલ વીડિયો પોસ્ટ કર્યો હતો અને દાવો કર્યો હતો કે વીડિયો ગુજરાતના ભાવનગરના સ્ટ્રોંગ રૂમનો છે. 

Archive

યુઝર્સ દ્વારા દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે, ભાવનગરમાં ભાજપના કાર્યકરો VVPAT સ્લિપ સાથે છેડછાડ કરતા જોવા મળે છે અને પાર્ટીની જંગી જીત સુનિશ્ચિત કરે છે. જો કે, કલેક્ટર અને જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ, ભાવનગરના સત્તાવાર ટ્વિટર એકાઉન્ટ પરથી તેનો જવાબ આપવામાં આવ્યો હતો. જિલ્લા કલેક્ટરે એક સ્ક્રીનશોટ પોસ્ટ કર્યો છે જે વીડિયોમાં દેખાતી પ્રક્રિયાને સમજાવે છે. તેમના મતે, વીડિયો એક નિયમિત પ્રક્રિયા દર્શાવે છે જેમાં VVPAT સ્લિપને ડ્રોપબોક્સમાંથી કાઢી નાખવામાં આવે છે અને કાળા પરબિડીયાઓમાં એકત્રિત કરવામાં આવે છે જે પછી સીલ કરવામાં આવે છે. આમ, કોઈપણ દૂષિત પ્રવૃત્તિને નકારી કાઢવામાં આવી છે. 

Archive

કલેક્ટર અને ડિસ્ટ્રિક્ટ મેજિસ્ટ્રેટ, ભાવનગરના અધિકૃત એક્સ હેન્ડલ દ્વારા પોસ્ટ કરવામાં આવેલ સ્ક્રીનશૉટ મતદાર વેરિફાયેબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેઇલ (VVPAT) સિસ્ટમ સાથે ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) ના ઉપયોગ અંગે ચૂંટણી પંચની સૂચનાઓનો એક ભાગ છે. 4 મે 2022 ના રોજ ECI વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત મત ગણતરી પૂર્ણ થયા પછી VVPAT માંથી VVPAT સ્લિપ દૂર કરવા સંબંધિત સૂચનાઓ દર્શાવે છે.

804569578_4thMay2022RemovalofVVPATslipsfromVVPATaftercountingofvotes-1

સૂચનાઓમાં સ્પષ્ટપણે ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે VVPAT પેપર સ્લિપ VVPAT ના ડ્રોપ બોક્સમાંથી બહાર કાઢવામાં આવશે અને મતદાન મથક મુજબ જાડા કાળા કાગળના બનેલા કાગળના પરબિડીયામાં રાખવામાં આવશે; રિટર્નિંગ ઓફિસરને પૂરી પાડવામાં આવેલ કમિશનની દ્વિભાષી ગુપ્ત સીલ સાથે લાલ મીણનો ઉપયોગ કરીને તેને સીલ કરવામાં આવશે. આ જ વસ્તુ વીડિયોમાં જોઈ શકાય છે જ્યાં VVPAT ડ્રોપ બોક્સમાંથી VVPAT સ્લિપ બહાર કાઢીને જાડા કાળા કાગળના પરબિડીયામાં મૂકવામાં આવી રહી છે.  

જોકે, આ વીડિયો ક્યારે અને ક્યાંનો છે તે સ્પષ્ટ નથી. જો કે, આ વીડિયો ભાવનગરનો હોવાનો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે, પરંતુ તેની કોઈ સત્તાવાર પુષ્ટિ નથી. બૂમ દ્વારા 2022માં આ વીડિયોની હકીકત તપાસી હતી અને જાણવા મળ્યું હતું કે વીડિયો ECI દ્વારા નિર્ધારિત પ્રક્રિયા દર્શાવે છે. બૂમ સાથે વાત કરતાં ભાવનગરના તત્કાલિન કલેક્ટર અને જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારી ડી.કે. પારેખે કહ્યું હતું કે, “અમે ચૂંટણી પંચ દ્વારા નિર્ધારિત પ્રક્રિયાનું પાલન કર્યું છે. ચૂંટણી દરમિયાન પારદર્શિતા જાળવવા માટે, અમે આ પ્રક્રિયાની વિડિયોગ્રાફી કરીએ છીએ અને તે દરમિયાન ઉમેદવારોને હાજર રહેવા આમંત્રણ પણ આપીએ છીએ.”

અમે કેરળ રાજ્ય ચૂંટણી પંચના એક અધિકારી સાથે વાત કરી જેણે અમને જણાવ્યું કે વીડિયો VVPAT મશીનમાંથી VVPAT સ્લિપને દૂર કરવાની અને સ્ટોર કરવાની પ્રક્રિયા બતાવે છે. તેણે કહ્યું, “વીડિયોમાં કોઈ શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિ દેખાતી નથી. મતદાન પૂર્ણ થયા પછી, મશીનોને ઉચ્ચ સુરક્ષા વાતાવરણમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ પર દાવો કર્યા મુજબ આવી કોઈપણ પ્રવૃત્તિઓ કરવી શક્ય નથી. VVPAT સ્લિપને મશીનમાંથી કાઢી નાખવામાં આવે છે અને જાડા કાળા પરબિડીયાઓમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે અને ECIની માર્ગદર્શિકા મુજબ સીલ કરવામાં આવે છે.” 

પરિણામ

આમ, અમારી પડતાલમાં ઉપરોક્ત પોસ્ટ ખોટી સાબિત થાય છે. કારણ કે, આ વીડિયો 19 એપ્રિલ, 2024ના રોજ શરૂ થયેલી વર્તમાન લોકસભા ચૂંટણી સાથે સંબંધિત નથી. મૂળરૂપે ડિસેમ્બર 2022માં શેર કરવામાં આવ્યો હતો, આ વીડિયો ગુજરાતના ભાવનગરનો હોવાનું માનવામાં આવે છે. જો કે, ભાવનગરના જિલ્લા કલેક્ટરે તે સમયે આ દાવાને રદિયો આપ્યો હતો, અને સ્પષ્ટતા કરી હતી કે વીડિયોમાં ભારતના ચૂંટણી પંચની માર્ગદર્શિકા મુજબ VVPAT મશીનોમાંથી VVPAT સ્લિપ દૂર કરવાની નિયમિત પ્રક્રિયા દર્શાવવામાં આવી છે.

વીડિયોના રેકોર્ડિંગનો ચોક્કસ સમય અને સ્થાન અસ્પષ્ટ રહે છે. તેમ છતાં, તે સ્પષ્ટ છે કે આ વીડિયોનો હાલ ચાલી રહેલી લોકસભા ચૂંટણી સાથે કોઈ સંબંધ નથી. 

(જો તમારી પાસે પણ સોશિયલ મિડિયાના માધ્યમથી કોઈ શંકાસ્પદ મેસેજ, પોસ્ટ, ફોટો અને વિડિયો અથવા સમાચાર હોય, તો તેની સત્યતા જાણવા માટે તમે અમને અમારા વોટ્સઅપ ફેક્ટલાઈન નંબર (9049053770) પર મોકલો. અમારા લેટેસ્ટ ફેક્ટ ચેક વાંચવા માટે Facebook, Instagram અને Twitter પર Fact Crescendoને ફોલો કરો.)

Avatar

Title:VVPAT સ્લિપના સ્ટોરેજનો જૂનો વિડિયો ખોટી માહિતી સાથે શેર કરવામાં આવ્યો છે… જાણો શું છે સત્ય….

Fact Check By: Frany Karia 

Result: False