બ્લેક એન્ડ વ્હાઈટમાં દાંડિયા રાસ રમતા વૃધ્ધોનો એક વિડિયો સોશિયલ મિડિયામાં ખુબ જ વાયરલ થઈ રહ્યો છે. જે વિડિયોને શેર કરીને દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે, “ભારતના પૂર્વ વડાપ્રધાન મોરારજી દેસાઈ ઈ.સ.1962માં ગરબા રમતા હતા ત્યારનો વિડિયો છે.”
ફેક્ટ ક્રેસન્ડોની પડતાલમાં આ દાવો ખોટો સાબિત થયો છે. કારણ કે, ગરબા રમવાનો આ વિડિયો મોરારજી દેસાઈનો નથી. રમતમાં ભાગ લેનાર વ્યક્તિ કુંવરજી નરસી લોડ્યા છે. મોરારજી દેસાઈના પૌત્ર મધુકેશ્વર દેસાઈએ આ મામલે ખુલાસો કર્યો છે.
શું દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.?
Rajkot Mirror News નામના ફેસબુક યુઝર દ્વારા તારીખ 11 નવેમ્બર 2021ના એક પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી હતી. આ પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, “ભારતના પૂર્વ વડાપ્રધાન મોરારજી દેસાઈ ઈ.સ.1962માં ગરબા રમતા હતા ત્યારનો વિડિયો છે.”
Facebook | Fb post Archive | Fb video archive
FACT CHECK
શું ખરેખર મોરારજી દેસાઈ દાંડિયા કે ગરબા રમ્યા હતા.? આ એ જ વિડિયો છે કે કેમ તે જાણવા માટે અમે મોરારજી દેસાઈ ગરબા રમતા હોવાનો વખતે આ શબ્દનો પ્રયોગથી શોધ કરી હતી તે સમયે અમને PM ઇન્ડિયા વેબસાઇટ પર મોરારજી દેસાઇ વિશે માહિતી મળી. આ માહિતીમાં ક્યાંય અમને મોરારજી દેસાઈ વિશે આવી કોઈ માહિતી મળી નથી. પછી અમે અમારી શોધ ચાલુ રાખી. વિકિપીડિયા પરની માહિતીમાં આવો કોઈ ઉલ્લેખ જોવા મળ્યો નથી. યુટ્યુબ પરના એક વિડિયો મુજબ, પૂર્વ વડાપ્રધાન મોરારજી દેસાઈએ વલસાડમાં ગરબા રમતા સમયે વર્ષ 1962નો દાવો કર્યો હતો.
ત્યાર બાદ અમે 22 ઓક્ટોબર 2018ના રોજ દેશ ગુજરાતની દેશગુજરાત વેબસાઇટ પર આપેલા સમાચાર જોયા. આ રિપોર્ટમાં સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે કે મોરારજી દેસાઈના ડાન્સનો વિડિયો નકલી છે. દક્ષિણ ગુજરાતમાં આવી રીતે દાંડિયા રમવામાં આવતા નથી તેવી સ્પષ્ટતા પણ કરવામાં આવી છે. મોરારજી દેસાઈના પૌત્ર મધુકેશ્વર દેસાઈએ પોતે આ મામલે ખુલાસો કર્યો છે. આ વિડિયોમાં ગરબા કરનાર વ્યક્તિ કુંવરજી નરસી લોડ્યા છે. તેઓ ગુજરાતના કચ્છ પ્રદેશના છે. તેમણે 1994માં મુંબઈમાં આ દાંડિયા રમ્યા હતા. દાંડિયા રમવાની આ પદ્ધતિને ધમાલ કહેવાય છે,
મુંબઈ મિરરે પણ સ્પષ્ટતા કરી છે કે આ મોરારજી દેસાઈ નથી. દિવ્ય ભાસ્કરે પણ 28 ઓક્ટોબર 2018ના રોજ આ અંગે જાણ કરી છે. આ રિપોર્ટમાં સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે કે “આ મોરારજી દેસાઈ નથી. તેમના ભાઈ કુંવરજી નરસી લોડ્યા હોવાનું તેમના ભાઈ મુલાજી નરસી લોડિયાએ જણાવ્યું હતું. તેણે કહ્યું કે આ ડાન્સ મુંબઈમાં એક લગ્ન સમારંભમાં કરવામાં આવ્યો હતો.”
જ્યારે મોરારજી દેસાઈના સસરા મધુકેશ્વર દેસાઈનો ફેક્ટ ક્રેસેન્ડોએ સંપર્ક કર્યો હતો તેમણે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે, “વિડિયોમાં જોવા મળતા વ્યક્તિ મોરારજી દેસાઈ નથી. કુંવરજી નરસી લોડિયાના પુત્ર ચંદ્રકાંત લોડિયા છે.” તેમણે જણાવ્યું હતું કે તેઓ તેમના પિતા હતા. તેણે ઉલ્લેખ કર્યો કે દાંડિયારાસનો આ ક્રાર્યક્રમ મુંબઈના વડાલામાં લગ્ન સમારોહના ઘણા વર્ષો પહેલા થયો હતો.
પરિણામ
આમ, અમારી પડતાલમાં ઉપરોક્ત પોસ્ટ ખોટી સાબિત થાય છે. કારણ કે, ગરબા રમવાનો આ વિડિયો મોરારજી દેસાઈનો નથી. રમતમાં ભાગ લેનાર વ્યક્તિ કુંવરજી નરસી લોડ્યા છે. મોરારજી દેસાઈના પૌત્ર મધુકેશ્વર દેસાઈએ આ મામલે ખુલાસો કર્યો છે.
