Fake News: ભારતનું નામ ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકરે આપ્યુ ન હતુ… જાણો શું છે સત્ય….

ઓક્સફર્ડ શબ્દકોશમાં 'ઈન્ડિયા' શબ્દનો અર્થ 'ઓગસ્ટમાં જાહેર કરાયેલ સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર' એવો નથી. તેમજ ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકરે દેશનું નામ ઈન્ડિયા નથી રાખ્યું.

દિલ્હીમાં તાજેતરમાં યોજાયેલી G-20 સમિટ માટે રાષ્ટ્રપતિઓને અને વડાપ્રધાનોને રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ દ્વારા મોકલવામાં આવેલા આમંત્રણમાં ઉલ્લેખ 'ભારતના રાષ્ટ્રપતિ' તરીકે કરવામાં આવ્યો હતો. તેથી, ઈન્ડિયા દેશનું નામ કાઢી નાખવામાં આવશે અને દરેક જગ્યાએ 'ભારત' નામનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે.

આ પૃષ્ઠભૂમિમાં, સોશિયલ મીડિયા પર એક સંદેશ વાયરલ થઈ રહ્યો છે. જેમાં ઓક્સફર્ડ ડિક્શનરી પ્રમાણે ઈન્ડિયા શબ્દનો અર્થ 'ઈન્ડિપેન્ડન્ટ નેશન ડિક્લેર ઇન ઓગસ્ટ' થાય છે અને દેશનું નામ ડો. આંબેડકરે આપ્યુ છે. એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.

શું દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.?

Alpesh Tejani નામના ફેસબુક યુઝર દ્વારા તારીખ 09 સપ્ટેમ્બર 2023ના એક પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી હતી. આ પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, “ઓક્સફર્ડ ડિક્શનરી અનુસાર, ઈન્ડિયા શબ્દનો અર્થ 'ઓગસ્ટમાં સ્વતંત્ર રાષ્ટ્રની ઘોષણા' થાય છે અને દેશનું નામ ડો. આંબેડકરે આપ્યુ છે.”

Facebook | Fb post Archive

FACT CHECK

ઉપરોક્ત પોસ્ટમાં કરવામાં આવેલા દાવાની સત્યતા તપાસવી જરૂરી જણાતા અમે અમારી પડતાલ/તપાસ કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી.

પ્રારંભિક કીવર્ડ શોધે 1947 પહેલાના ઘણા સત્તાવાર બ્રિટિશ દસ્તાવેજોમાં 'ઈન્ડિયા' શબ્દનો ઉપયોગ જાહેર કર્યો હતો.

15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ ભારતને આઝાદી મળી હતી. પરંતુ, આપણે જાણીએ છીએ કે ઈન્ડિયા શબ્દ ત્યારથી પ્રચલિત છે. ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીની સ્થાપના 1600માં થઈ હતી. ઘણા ઐતિહાસિક દસ્તાવેજોમાં ભારતનો ઉલ્લેખ ઈન્ડિયા તરીકે કરવામાં આવ્યો છે. તેથી ઈન્ડિયા શબ્દનો Independent Nation Declared In August કોઈ લોગ સ્વરૂપ નથી કરવામાં આવ્યું.

ઓક્સફર્ડ ડિક્શનરી પણ એવું નથી કહેતી કે ઈન્ડિયા શબ્દની વ્યુત્પત્તિ વાયરલ મેસેજમાં સૂચવવામાં આવી છે. ઓક્સફર્ડ ડિક્શનરીના પેજ નંબર 580 પર ઈન્ડિયાનો ઉલ્લેખ "એશિયા ખંડમાં સિંધુ નદીની પૂર્વમાં અને હિમાલયની દક્ષિણે આવેલો દેશ" તરીકે કરવામાં આવ્યો છે.

તો ઈન્ડિયા નામ ક્યાંથી આવ્યું?

ઈન્ડિયા (India) શબ્દ ઈંડસ (Indus) શબ્દ પરથી આવ્યો છે. સંસ્કૃત ભાષામાં મૂળ શબ્દ સિંધુ (Sindu) છે.

પ્રાચીન સમયમાં ઈરાન અને આરબ પ્રદેશોના લોકો 'સ' અક્ષરનો ઉચ્ચાર 'હ' તરીકે કરતા હતા. તેથી તેઓ Sindu પ્રદેશને Hindos કહે છે જ્યારે ગ્રીકો તેને Indos કહે છે.

અઢી હજાર વર્ષ પહેલાં જ્યારે ગ્રીક અને ઈરાનીઓ આ પ્રદેશમાં આવ્યા ત્યારે Sindu પ્રદેશને Hindos અથવા Indos કહેવામાં આવતો હતો.

પ્રાચીન સમયમાં ઈરાન અને આરબ પ્રદેશોના લોકો 'સ' અક્ષરનો ઉચ્ચાર 'હ' તરીકે કરતા હતા. તેથી સિંધુ હિન્દુ (Hindu) કહેવાતી.

મેસેડોનિયન રાજા એલેક્ઝાન્ડરે ભારત પર આક્રમણ કર્યા પછી, સિંધુ નદીની આસપાસનો વિસ્તાર ઈન્ડિયા તરીકે ઓળખાયો. નવમી સદીના જૂના અંગ્રેજી પુસ્તક Old English Orosiusમાં ઉલ્લેખ છે. કિંગ જેમ્સ બાઇબલમાં Indieનો ઉલ્લેખ છે.

આ વિશે વધુ વિગતવાર માહિતી અહીં વાંચો.

ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકરે ઈન્ડિયા અને ભારત નામ વિશે શું કહ્યું?

18 સપ્ટેમ્બર 1949 ના રોજ, બંધારણ સભામાં આઝાદી પછી આપણા દેશનું નામ શું હોવું જોઈએ તે મુદ્દા પર વાસ્તવિક ચર્ચા થઈ. તે સમયે ભારત, હિન્દુસ્તાન, હિંદ, ભારતભૂમિ, ભારતવર્ષ જેવા વિવિધ વિકલ્પો સૂચવવામાં આવ્યા હતા. છેલ્લે, બંધારણની કલમ 1 જણાવે છે કે India, that is Bharat, shall be a Union of States રહેશે. ભારતે દ્વિપદી પદ્ધતિ અપનાવી.

આ ચર્ચામાં કોઈ સભ્યએ ભારત નામનો વિરોધ કર્યો ન હોવાથી દેશ માટે ભારત નામ સ્વીકારવામાં આવ્યું છે. હવે માત્ર એટલું જ છે કે, અમને ઈન્ડિયા નામનો વિકલ્પ મળ્યો છે. અમે હવે માત્ર એ ચર્ચા કરી રહ્યા છીએ કે ઈન્ડિયા શબ્દ પછી ઈન્ડિયા શબ્દ આવવો જોઈએ અને આ ચર્ચા બિનજરૂરી છે, એમ ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકરે તેની દરખાસ્ત કરી હતી.

અલબત્ત ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકર ભારત અને ભારત નામોને લઈને બિનપક્ષીય હતા.

પરિણામ

આમ અમારી પડતાલમાં સાબિત થાય છે કે, ઓગસ્ટ મહિનામાં ભારતને આઝાદી મળી હોવાથી દેશનું નામ India રાખવામાં આવ્યું ન હતુ. ઉપરોક્ત વાયરલ મેસેજ નકલી છે. Indiaના નામનું પૂર્ણ સ્વરૂપ ઓગસ્ટમાં જાહેર કરાયેલ સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર નથી.

(જો તમારી પાસે પણ સોશિયલ મિડિયાના માધ્યમથી કોઈ શંકાસ્પદ મેસેજ, પોસ્ટ, ફોટો અને વિડિયો અથવા સમાચાર હોય, તો તેની સત્યતા જાણવા માટે તમે અમને અમારા વોટ્સઅપ ફેક્ટલાઈન નંબર (9049053770) પર મોકલો. અમારા લેટેસ્ટ ફેક્ટ ચેક વાંચવા માટે Facebook, Instagram અને Twitter પર Fact Crescendoને ફોલો કરો.)