18 વર્ષથી વધુ ઉંમરના દરેક ભારતીય માટે કોરોનાની રસી ઉપલબ્ધ કરાશે. પરંતુ સોશિયલ મિડિયા પર વાયરલ થયેલા સંદેશથી ઘણા લોકોને રસી લેવાનું બંધ કરી શકે છે. સંભવિત રસીની ગૂંચવણો વિશે સાવધાની આપતા સંદેશમાં સ્ત્રીઓને ચેતવણી આપતા દાવો જણાવવામાં આવી રહ્યુ છે કે, “સ્ત્રીઓએ તેમના પિરિયડ્સના પાંચ દિવસ પહેલા અને પાંચ દિવસ પછી રસી ન લેવી જોઈએ.”
ફેક્ટ ક્રેસન્ડોની પડતાલમાં આ દાવો ખોટો સાબિત થયો છે. કારણ કે, નિષ્ણાતના અભિપ્રાયને જોતા, સ્ત્રીઓ પિરિયડ્સના પાંચ દિવસ પહેલા અને પછી કોરોનાની રસી લઈ શકે છે. કોઈપણ નકારાત્મક ગૂંચવણોના ભયથી રસીકરણ બંધ કરવાનું કોઈ કારણ નથી. તેમ છતાં, જો તમને કોઈ શંકા અથવા ચિંતા હોય, તો તમારે કોઈ નિર્ણય લેતા પહેલા ડોક્ટર અથવા આરોગ્ય નિષ્ણાંતની મદદ લેવી જ જોઇએ.
શું દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.?
Komal Kunawat નામના ફેસબુક યુઝર દ્વારા તારીખ 24 એપ્રિલ 2021ના એક પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી હતી. આ પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, “સ્ત્રીઓએ તેમના પિરિયડ્સના પાંચ દિવસ પહેલા અને પાંચ દિવસ પછી રસી ન લેવી જોઈએ.”
FACT CHECK
ઉપરોક્ત પોસ્ટમાં કરવામાં આવેલા દાવાની સત્યતા તપાસવી જરૂરી જણાતા અમે અમારી પડતાલ/તપાસ કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી.
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WHO) અને રોગ નિયંત્રણ અને નિવારણ કેન્દ્રો (CDC) દ્વારા માસિક ચક્રના સમયગાળા દરમિયાન કોરોનાની રસી ન લેવાની સલાહ આપતુ નથી. તેમજ આ અંગે કોઈ માહિતી તેમને કોઈ માહિતી પણ આપી નથી.
અમેરિકન કોલેજ ઓફ ઓબ્સ્ટેટ્રિક્સ અને ગાયનેકોલોજી (ACOG) પણ “રસી ન મુકવાના કારણોમાં પણ મહિલાઓના પિરિયડ્સનો ઉલ્લેખ કરતું નથી.“
સ્વાસ્થ્ય અને કુટુંબ કલ્યાણ મંત્રાલયે પણ (MoHFW) કોરોનાની રસીના ન લેવા માટે મહિલાઓના માસિક ચક્રની વાતને નકારી કાઢી છે.
ભારત બાયોટેક (કોવેક્સિન) અને સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઈન્ડિયા (કોવિશિલ્ડ)એ રસીના જોખમો અને તેના ફાયદાઓને સમજવામાં મદદ કરવા માટે તથ્યો-શીટ રજૂ કરી છે. કોઈ પણ તથ્યપત્રકમાં માસિક ચક્ર દરમિયાન રસી ન લેવા વિશે કંઇ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી.
સરકારી મેડિકલ કોલેજ અને હોસ્પિટલ ઔરંગાબાદના bsબ્સ્ટેટ્રિક્સ અને સ્ત્રીરોગવિજ્ઞાનના એચઓડી શ્રીનિવાસ ગડપ્પાએ ફેક્ટ ક્રેસસેન્ડોને જણાવ્યું હતું કે વાયરલ સંદેશ સાચો નથી,
“સ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોનમાં વધઘટ તે માસિક ચક્રના વિવિધ તબક્કાઓ દરમિયાન જોવામાં આવે છે.” તેમણે પિરિડિયસના સમયગાળા દરમિયાન હ્યુમિનિટિ વિશે માહિતી આપતા જણાવ્યુ હતુ.
“માસિક ચક્રના છેલ્લા 5 દિવસ દરમિયાન, પ્રોસ્ટાગ્લાન્ડિન નામના હોર્મોન-એક્ટિંગ લિપિડને કારણે ઈન્ફ્લેમેટોરી પ્રતિક્રિયા સામાન્ય પર પાછા આવે છે. આ ઈન્ફ્લેમેટોરી પ્રતિક્રિયાની રસી માટે શરીરના પ્રતિરક્ષા પ્રતિભાવ પર કોઈ અસર થતી નથી. કોવિડ -19 રસી રસીકરણ પછીના રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયાને દૂર કરવામાં થોડા અઠવાડિયા લે છે અને માસિક ચક્ર સાથે તેનો કોઈ સંબંધ નથી.“
તેમણે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે, “પિરિયડ્સના પાંચ દિવસ પહેલા અથવા પછી મહિલાઓએ રસી ન લેવી જોઇએ એવું કોઈ કારણ નથી. જો કે, જો કોઈ મહિલાને પિરિયડ્સ દરમિયાન સારું લાગતું નથી અથવા તીવ્ર પીડામાંથી પસાર થવુ પડી રહ્યું છે, તો તે સ્ત્રીઓએ રસી લેતા પહેલા ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.”
“દરેક વ્યક્તિની પીડા સહન કરવાની ક્ષમતા જુદી હોય છે. મધ્ય માસિક ચક્રમાં રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયામાં થોડો ઘટાડો થતો હોય છે પરંતુ રસીકરણ ટાળવા માટે તે એટલું નોંધપાત્ર નથી.” ડો. ગડપ્પાએ કહ્યું.
ટ્વિટર પર વાયરલ થયેલા સંદેશનો જવાબ આપતાં ડો.તાનૈયા નરેન્દ્રએ તેને “અત્યંત અસત્ય” ગણાવ્યો હતો.
“માસિક સમયગાળા પર રસી લેવી સલામત છે. તમારી અવધિ પર તમારી પ્રતિરક્ષા ઓછી નથી. રસી તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઘટાડતી નથી. તે તમારી પ્રતિરક્ષા બનાવે છે. કૃપા કરી જલ્દીથી રસી મેળવો અને આ ખોટા મેસેજને અવગણો!” તેમણે એક ટ્વીટમાં સલાહ આપી હતી.
કેલિફોર્નિયા સ્થિત ચેપી રોગ નિષ્ણાત એમડી જાવેદ સિદ્દીકીએ એક આરોગ્ય પોર્ટલને કહ્યું હતુ કે, માસિક સમયગાળામાં રસી ન લેવાનું કોઈ કારણ નથી. ત્યાં કોઈ નુકસાન નથી કે તેનાથી દર્દી રસી ન લે. જો તમને ઇમ્યુનાઇઝેશન અંગે કોઈ ચિંતા છે, તો તમારે વિશ્વસનીય આરોગ્ય સંભાળ લેનાર સાથે વાત કરવી જોઈએ.
તેમજ પીઆઈબી ફેક્ટ ચેક દ્વારા પણ તેમના ઓફિશિયલ ટ્વિટર પરથી આ માહિતી ખોટી હોવાનું જણાવ્યુ હતુ. જે તમે નીચે જોઈ શકો છો.
પરિણામ
નિષ્ણાતના અભિપ્રાયને જોતા, સ્ત્રીઓ પિરિયડ્સના પાંચ દિવસ પહેલા અને પછી કોરોનાની રસી લઈ શકે છે. કોઈપણ નકારાત્મક ગૂંચવણોના ભયથી રસીકરણ બંધ કરવાનું કોઈ કારણ નથી. તેમ છતાં, જો તમને કોઈ શંકા અથવા ચિંતા હોય, તો તમારે કોઈ નિર્ણય લેતા પહેલા ડોક્ટર અથવા આરોગ્ય નિષ્ણાંતની મદદ લેવી જ જોઇએ.
Title:શું ખરેખર મહિલાઓએ પિરિયડ્સના પાંચ દિવસ પહેલા કે પછી વેક્સિન ન લઈ શકાય…?
Fact Check By: Yogesh KariaResult: False
