Election: કોંગ્રેસ નેતા કમલનાથના અવાજને એડિટ કરીને ભ્રામક દાવા સાથે વીડિયો વાયરલ… જાણો શું છે સત્ય….

વાયરલ વીડિયો એડિટ કરવામાં આવ્યો છે. મૂળ વીડિયોમાં કમલનાથે RSSને સાંપ્રદાયિક ગણાવ્યો હતો અને મુસ્લિમ સમુદાયને કોંગ્રેસની તરફેણમાં વોટ આપવા કહ્યું હતું.

દેશમાં ચૂંટણીના માહોલ વચ્ચે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર વિવિધ પ્રકારના દાવા કરવામાં આવી રહ્યા છે. આ દરમિયાન મધ્યપ્રદેશના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને કોંગ્રેસના નેતા કમલનાથનો મુસ્લિમ ભીડને સંબોધિત કરવાનો એક વીડિયો ખૂબ જ ઝડપથી વાયરલ થઈ રહ્યો છે. આ વીડિયોમાં, અમે કમલનાથને કલમ 370 જેવા મુદ્દાઓ પર સામે ઉભેલી ભીડ સાથે વાત કરતા અને મસ્જિદની જમીન પાછી બતાવતા સાંભળી શકીએ છીએ.

કમલનાથ મુસ્લિમ સમુદાયના લોકોની ભીડને કહેતા સાંભળી શકાય છે કે, ‘હું ઘણા સમયથી વિચારી રહ્યો હતો કે મારે તમારી સાથે વાત કરવી જોઈએ. આ પહેલા સમજી લો કે આ વસ્તુ અહીંથી ન જવી જોઈએ. અમે તમારા વિશે સૌથી વધુ ચિંતિત અને ચિંતિત છીએ. તેથી કોંગ્રેસ ઈચ્છે છે કે તમે મુસ્લિમ ભાઈઓ અમને સમર્થન આપો, જેથી ભવિષ્યમાં અમે તમારા પક્ષમાં નિર્ણય લઈ શકીએ. હું તમને તેને સાથે રાખવાની ખાતરી આપું છું. તમને તમારી મસ્જિદની જગ્યા પણ મળશે અને 370 પણ જોવા મળશે. જુઓ, હું ખુલ્લેઆમ બધું કહી શકતો નથી…બસ આટલું સમજો…’

શું દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.?

સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ દ્વારા તારીખ 22 એપ્રિલ 2024ના એક પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી હતી. આ પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, “મધ્યપ્રદેશના પૂર્વ સીએમ કમલનાથ આર્ટિકલ 370 અને મસ્જિદની જમીન પાછી અપાવવાની વાત કરી રહ્યા છે.”

Facebook | Fb post Archive | Fb video archive

FACT CHECK

ઉપરોક્ત પોસ્ટમાં કરવામાં આવેલા દાવાની સત્યતા તપાસવી જરૂરી જણાતા અમે અમારી પડતાલ/તપાસ કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી. 

અમે અલગ-અલગ કીવર્ડ દ્વારા વાયરલ વીડિયોને સર્ચ કરીને તપાસ શરૂ કરી હતી, જેના પરિણામે અમને 14 નવેમ્બર 2018ના રોજ લોકમત હિન્દી ન્યૂઝની યુટ્યુબ ચેનલ પર અપલોડ કરવામાં આવેલ વીડિયો મળ્યો હતો. આ વીડિયોના હેડલાઈનમાં લખવામાં આવ્યું છે કે, “કમલનાથનો વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે. કહ્યું, ‘જો તમે હિંદુ હોવ તો મોદીને વોટ આપો અને જો તમે મુસ્લિમ હોવ તો કોંગ્રેસને વોટ કરો.’ આ વીડિયોને ધ્યાનથી સાંભળ્યા પછી અમને ખબર પડી કે કમલનાથ કલમ 370 અને મસ્જિદની જમીન વિશે વાત નથી કરી રહ્યા. અસલ વીડિયોમાં તે આરએસએસની રણનીતિથી બચવાની વાત કરી રહ્યો હતો.

આ ઓરિજિનલ વીડિયોમાં કમલનાથ આરએસએસની રણનીતિથી વાકેફ રહેવાનું કહે છે અને કહે છે, ‘તેમનુ એક જ સૂત્ર છે, જો તમારે હિન્દુને મત આપવો હોય તો હિન્દુ શેર મોદીને મત આપો, જો તમારે મુસ્લિમને મત આપવો હોય તો. , માત્ર બે લાઈનો કોંગ્રેસને આપો અને કોઈ પાઠ ભણાવવા ન જાવ, આ તેમની વ્યૂહરચના છે અને આમાં તમારે બધાએ સાવધાન રહેવું પડશે.

આના પરથી આપણે સ્પષ્ટ કરી શકીએ છીએ કે વાયરલ વીડિયો એડિટ કરવામાં આવ્યો છે અને તેમાં ઓડિયો અલગથી ઉમેરવામાં આવ્યો છે. 

નીચે તમે વાયરલ વીડિયો અને ઓરિજિનલ વીડિયો વચ્ચેની સરખામણી જોઈ શકો છો. 

અસલ વીડિયો 2018માં અન્ય મીડિયા સંસ્થાઓ દ્વારા રિપોર્ટ કરવામાં આવ્યો હતો અને તમે તેને નીચે જોઈ શકો છો. મૂળ વીડિયોમાં કમલનાથે આરએસએસને સાંપ્રદાયિક ગણાવ્યો હતો અને મુસ્લિમ સમુદાયને કોંગ્રેસની તરફેણમાં વોટ આપવા કહ્યું હતું. 

પરિણામ

આમ, અમારી પડતાલમાં ઉપરોક્ત પોસ્ટ ખોટી સાબિત થાય છે. કારણ કે, વાયરલ થયેલો વીડિયો એડિટ થયો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. વાયરલ વીડિયોમાં કમલનાથ કલમ 370 અને મસ્જિદની જમીન મુસ્લિમ ભીડને પરત કરવાની વાત નથી કરી રહ્યા, પરંતુ 2018માં તેઓ મુસ્લિમ ભીડને RSSથી દૂર રહેવાનું સૂચન કરી રહ્યા હતા.

(જો તમારી પાસે પણ સોશિયલ મિડિયાના માધ્યમથી કોઈ શંકાસ્પદ મેસેજ, પોસ્ટ, ફોટો અને વિડિયો અથવા સમાચાર હોય, તો તેની સત્યતા જાણવા માટે તમે અમને અમારા વોટ્સઅપ ફેક્ટલાઈન નંબર (9049053770) પર મોકલો. અમારા લેટેસ્ટ ફેક્ટ ચેક વાંચવા માટે Facebook, Instagram અને Twitter પર Fact Crescendoને ફોલો કરો.)