શું બેલુગા વ્હેલએ રશિયાને મોટા ભૂકંપ પહેલા ચેતવણી આપી હતી…? વાયરલ દાવો ખોટો છે…

આ વાયરલ વીડિયો 2023નો છે અને તેનો રશિયામાં આવેલા તાજેતરના ભૂકંપ સાથે કોઈ સંબંધ નથી.

સામાન્ય રીતે એવું માનવામાં આવે છે કે પ્રાણીઓ કુદરતી આફતો આવે તે પહેલાં જ તેને શોધી શકે છે. કુદરતી આફતો પછી પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ તોફાન અને ભૂકંપનો અનુભવ કરે છે તેની વાર્તાઓ ઘણી બધી છે. રશિયામાં આવેલા ભૂકંપ પછી, આ ઘટનાને ક્રિયામાં દર્શાવતા વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયા છે.

બુધવાર, 30 જુલાઈ 2025ના રોજ રશિયાના દૂર પૂર્વીય કામચાટકા દ્વીપકલ્પમાં 8.8 ની તીવ્રતાનો શક્તિશાળી ભૂકંપ આવ્યો, જેના કારણે પ્રશાંત મહાસાગરમાં સુનામીની ચેતવણી આપવામાં આવી.

આ વચ્ચે, ઓનલાઈન વાયરલ થઈ રહેલા એક વીડિયોમાં ભૂકંપના થોડા સમય પહેલા રશિયન કિનારે કિનારે પાંચ બેલુગા વ્હેલ તણાઈ ગઈ હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે. આ દાવો ફસાયેલા વ્હેલ અને ભૂકંપ વચ્ચેના જોડાણને સૂચવે છે, જે સૂચવે છે કે વ્હેલને આવનારી આફતનો અહેસાસ થયો હતો.

શું દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે.?

સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ દ્વારા તારીખ 30 જૂલાઈ 2025ના એક પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી હતી. આ પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, “બેલુગા વ્હેલને રશિયામાં આવેલા ભૂકંપનો અંદેશો આવી જતા તે દરિયા કિનારે આવી ગઈ હતી.”

Facebook | Fb post Archive 

FACT CHECK

aઉપરોક્ત પોસ્ટમાં કરવામાં આવેલા દાવાની સત્યતા તપાસવી જરૂરી જણાતા અમે અમારી પડતાલ/તપાસ કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી. 

અમે પહેલા તપાસ કરી કે મીડિયામાં આ વિશે કોઈ સમાચાર છે કે નહીં, પરંતુ અમને આ અંગે કોઈ વિશ્વસનીય અહેવાલો મળી શક્યા નહીં.

પછી, અમે વાયરલ વીડિયોમાંથી મુખ્ય ફ્રેમ્સની રિવર્સ ઇમેજ શોધ સાથે અમારી તપાસ શરૂ કરી, જેના કારણે અમને 21 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ RT ન્યૂઝ દ્વારા અપલોડ કરાયેલ એક ટ્વીટર પોસ્ટ મળી, જેમાં કેપ્શન હતું, “પૂર્વી રશિયામાં કામચાટકા દ્વીપકલ્પ પર ટિગિલ્સ્કીના કિનારે દરિયા કિનારે બેલુગા વ્હેલને બચાવી લેવામાં આવી હતી.”

Five beached beluga whales were rescued after being beached on the shores of Tigilsky, on the Kamchatka peninsula in eastern Russia pic.twitter.com/xH6KNEy34O

— RT (@RT_com) August 21, 2023

Archive

આગળ વધતાં, અમને આ ઘટના સંબંધિત ઘણા સમાચાર અહેવાલો મળ્યા. તેમના જણાવ્યા મુજબ, સ્થાનિક માછીમારોને ઓગસ્ટ 2023 માં ઉત્તરી કામચાટકાના ટિગિલ્સ્કીના કિનારે બેલુગા વ્હેલનું એક જૂથ મળ્યું. 

બીજા એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે, ઉત્તરીય કામચાટકાના ટિગિલ્સ્કીમાં માછીમારોએ પાંચ બેલુગા વ્હેલના પરિવારને બચાવી લીધો હતો. ભરતી પાછી ન આવે ત્યાં સુધી માછીમારો ઘણા કલાકો સુધી વ્હેલ પર પાણી રેડતા રહ્યા. વ્હેલ છીછરા વિસ્તારમાં બાજુ-બાજુ પડેલી જોવા મળી, જે વિવિધ અવાજો કરતી હતી, અને કેટલીકની આંખોમાંથી આંસુ જેવું પ્રવાહી વહેતું હતું. 

આ બધા પુરાવાઓને ધ્યાનમાં લેતા આપણે સમજી શકીએ છીએ કે રશિયાનો એક જૂનો વિડીયો ખોટી રીતે શેર કરવામાં આવી રહ્યો છે કારણ કે તે વ્હેલ લોકોને રશિયામાં આવેલા ભૂકંપ વિશે ચેતવણી આપી રહી છે, તેના એક દિવસ પહેલા જ તે દેશમાં આવ્યો હતો.

પરિણામ

આમ, અમારી પડતાલમાં ઉપરોક્ત પોસ્ટ ખોટી સાબિત થાય છે. કારણ કે, આ વાયરલ વીડિયો 2023નો છે અને તેનો રશિયામાં આવેલા તાજેતરના ભૂકંપ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. આ વીડિયોને ખોટી માહિતી સાથે વાયરલ કરવામાં આવી રહ્યો.

(જો તમારી પાસે પણ સોશિયલ મિડિયાના માધ્યમથી કોઈ શંકાસ્પદ મેસેજ, પોસ્ટ, ફોટો અને વિડિયો અથવા સમાચાર હોય, તો તેની સત્યતા જાણવા માટે તમે અમને અમારા વોટ્સઅપ ફેક્ટલાઈન નંબર (9049053770) પર મોકલો. અમારા લેટેસ્ટ ફેક્ટ ચેક વાંચવા માટે Facebook, Instagram અને Twitter પર Fact Crescendoને ફોલો કરો.)